Phân loại trầm cảm thường gặp ở trẻ em và vị thành niên

Xã hội ngày càng phát triển cuốn chúng ta vào guồng quay hối hả của học tập, công việc, các mối quan hệ… Đôi khi, sự bận rộn khiến cha mẹ xao nhãng việc chăm sóc sức khỏe tinh thần cho con. Nuôi dưỡng một đứa trẻ không chỉ đơn thuần là đáp ứng nhu cầu vật chất cho con như cho con đi học, ăn uống đầy đủ, quần áo đẹp, đồ chơi mới,.. Nuôi dưỡng một đứa trẻ còn cần chăm sóc sức khỏe tinh thần cho con. Tuy nhiên, việc đáp ứng nhu cầu vật chất cho con cũng đã chiếm nhiều công sức và thời gian của cha mẹ. Việc chăm sóc sức khỏe tinh thần, vốn cần dành nhiều thời gian, sự quan tâm, thấu cảm lại càng là thử thách mà không phải cha mẹ nào cũng có thể làm tốt. Chính sự mất kết nối giữa cha mẹ và con cùng với những áp lực học tập, áp lực kỳ vọng của cha mẹ, thầy cô, tình trạng bạo lực học đường…đẩy con tới gần hơn với trầm cảm, để rồi, trầm cảm dần dần âm thầm gặm nhấm con

Tổng quan về phân loại trầm cảm

Trong hành trình trị liệu tâm lý nhiều năm của mình. BrainCare nhận thấy việc phân loại trầm cảm rất quan trọng. Bởi lẽ, chỉ khi phân loại đúng trầm cảm, chuyên gia Tâm lý và phụ huynh mới có thể hỗ trợ con đúng cách cũng như xây dựng một lộ trình trị liệu hiệu quả cho con.

Phân loại trầm cảm theo DSM-V

Theo Cẩm nang chẩn Đoán và Thống kê các Rối loạn Tâm thần (DSM-V) do Hiệp hội Tâm thần Hoa Kỳ (APA) biên soạn và phát hành. Tồn tại rất rất nhiều hình thái trầm cảm khác nhau. Bao gồm: rối loạn trầm cảm dai dẳng, rối loạn trầm cảm chủ yếu, rối loạn điều hòa cảm xúc gián đoạn, rối loạn trầm cảm do tình trạng y tế, rối loạn trầm cảm do chất gây nghiện hoặc thuốc, rối loạn cảm xúc tiền kinh nguyệt, trầm cảm sau sinh v.v… Tuy nhiên, trong bài viết này, BrainCare chủ yếu đề cập đến rối loạn trầm cảm dai dẳng và rối loạn trầm cảm chủ yếu, vốn là các hình thái trầm cảm điển hình mà các con thường gặp phải.

Rối loạn trầm cảm dai dẳng

Đặc điểm của Rối loạn trầm cảm dai dẳng

Theo Phân loại quốc tế về bệnh tật (ICD-10) do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xây dựng và phát hạnh. Rối loạn trầm cảm dai dẳng là tình trạng tâm trạng buồn bã, chán nản kéo dài trong nhiều năm. Nhưng người mắc trầm cảm vẫn có thể thích nghi với vấn đề trầm cảm và vẫn học tập, làm việc như người bình thường. Trong một số trường hợp, người mắc trầm cảm dai dẳng thậm chí còn học tập/ làm việc với năng suất cao. Đây còn được gọi là trầm cảm chức năng cao (high-functioning depression). 

Trầm cảm dai dẳng thường kéo dài âm ỷ tính theo năm. 

Thời gian biểu hiện kéo dài

  • Đối với người lớn: ≥ 2 năm
  • Đối với trẻ em và vị thành niên: ≥ 1 năm

Triệu chứng của Rối loạn trầm cảm dai dẳng (Dựa trên DSM-V)

Người gặp trầm cảm dai dẳng thường có khí sắc buồn bã hầu hết thời gian trong ngày. Tuy nhiên, vì các loại rối loạn trầm cảm cùng chia sẻ nhiều biểu hiện giống nhau, thế nên, để khẳng định có phải một người gặp Rối loạn trầm cảm dai dẳng hay không, trong giai đoạn trầm cảm, người mắc trầm cảm phải có ít nhất 2 trong các triệu chứng sau: 

  • [1] Ăn ít hoặc ăn quá nhiều.
  • [2] Mất ngủ hoặc ngủ quá nhiều.
  • [3] Mệt mỏi hoặc thiếu năng lượng.
  • [4] Tự ti hoặc cảm thấy mình kém cỏi.
  • [5] Khó tập trung hoặc khó đưa ra quyết định.
  • [6] Cảm giác tuyệt vọng.

Cần phải hết sức lưu ý rằng, người mắc trầm cảm có thể cảm thấy đỡ hơn một chút nhưng các triệu chứng trên không biến mất hoàn toàn hơn 2 tháng trong suốt quá trình mắc bệnh.

Tốc độ khởi phát

Từ từ , kéo dài lâu, khó nhận ra

Rối loạn trầm cảm chủ yếu

Đặc điểm của Rối loạn trầm cảm chủ yếu

Theo Trường Đại học Y Yale tại Hoa Kỳ. Rối loạn trầm cảm chủ yếu là tình trạng đặc trưng bởi cảm giác buồn bã kéo dài, mất hy vọng và không còn hứng thú với các hoạt động thường ngày. 

Khác với rối loạn trầm cảm dai dẳng. Rối loạn trầm cảm chủ yếu ảnh hưởng hưởng nghiêm trọng đến khả năng làm việc và sinh hoạt hàng ngày. Thậm chí, người gặp phải loại trầm cảm này còn có thể có ý định tự hại hoặc tự tử. 

Ngoài ra, việc người bệnh gặp phải loại trầm cảm này sẽ trải qua sự biến đổi cảm xúc trong một khoảng thời gian nhất định (thường tính theo ngày hoặc tuần).

Thời gian biểu hiện kéo dài

  • Ít nhất 2 tuần liên tục

Triệu chứng của Rối loạn trầm cảm chủ yếu (Dựa trên DSM-V)

Để xác định Rối loạn trầm cảm chủ yếu, người bệnh cần phải có ít nhất 5 trên 9 triệu chứng sau. Trong đó, bắt buộc phải có 2 triệu chứng quan trọng đầu tiên:

Hai biểu hiện quan trọng nhất của Rối loạn trầm cảm chủ yếu:

  • [1] Tâm trạng buồn bã kéo dài, cảm thấy trống rỗng, tuyệt vọng gần như cả ngày (đây là một trong hai điều kiện tiên quyết). 
  • [2] Mất hứng thú hoặc không còn cảm thấy vui vẻ hầu hết với các hoạt động mà trước đây từng yêu thích. Tình trạng này kéo dài gần như cả ngày (đây là một trong hai điều kiện tiên quyết). 

Các biểu hiện quan trọng khác

  • [3] Sụt cân rõ rệt mà không ăn kiêng. Hoặc tăng cân bất thường (ví dụ: thay đổi hơn 5% cân nặng trong một tháng). Hoặc thay đổi khẩu vị rõ rệt, ăn ít hẳn hoặc ăn nhiều hơn gần như mỗi ngày.
  • [4] Rối loạn giấc ngủ, bao gồm mất ngủ (khó ngủ, dậy sớm) hoặc ngủ quá nhiều, gần như mỗi ngày.
  • [5] Cảm thấy kiệt sức, mất năng lượng gần như mỗi ngày – dù không làm việc nặng.
  • [6] Kích động hoặc chậm chạp về vận động, người khác có thể nhận thấy (ví dụ: đi lại bồn chồn, cử động liên tục – hoặc ngược lại, chậm chạp, nói chuyện và hành động chậm rõ rệt).
  • [7] Cảm giác vô dụng hoặc tội lỗi quá mức. Thậm chí có thể là hoang tưởng (“mình là gánh nặng”, “mọi thứ là lỗi của mình”), xảy ra gần như mỗi ngày.
  • [8] Giảm khả năng tập trung, suy nghĩ hoặc đưa ra quyết định, diễn ra gần như mỗi ngày – có thể do chính người bệnh nhận ra hoặc người khác quan sát thấy.
  • [9] Thường xuyên có ý nghĩ về cái chết, mà còn có thể là: Ý nghĩ muốn chết. Có suy nghĩ tự tử nhưng chưa có kế hoạch cụ thể. Lập kế hoạch tự tử rõ ràng, hoặc Đã từng cố gắng tự tử.

Tốc độ khởi phát

Khởi phát nhanh, triệu chứng bùng phát rõ ràng

Cùng BrainCare xoa dịu nỗi đau bên trong

Với đội ngũ chuyên gia gồm các Tiến sĩ, Thạc sĩ Tâm lý Giáo dục giàu kinh nghiệm. BrainCare là đơn vị đánh giá, tham vấn, trị liệu uy tín hàng đầu Việt Nam. Ngay khi nhận ra con đang có các dấu hiệu của trầm cảm. Cha mẹ đừng chần chừ, hãy gọi điện ngay Braincare! BrainCare luôn sẵn sàng đồng hành cùng cha mẹ vì tương lai và hạnh phúc của con

Đánh giá trị liệu tại BrainCare​

Chúng tôi có đội ngũ chuyên gia tâm lý, bác sĩ nhiều năm kinh nghiệm đánh giá, tham vấn, trị liệu, chẩn đoán uy tín, mang đến lợi ích cho khách hàng. 

Braincare hướng tới trở thành một trong những đơn vị dẫn đầu về lĩnh vực chăm sóc sức khoẻ tinh thần tại Việt Nam, làm thay đổi thói quen và nhận thức của người Việt Nam trong việc chú trọng sức khoẻ tinh thần và tìm kiếm sự trợ giúp khi cần thiết. Braincare “Vì cộng đồng hạnh phúc từng giây”.

Contact Me on Zalo