RỐI LOẠN TĂNG ĐỘNG, GIẢM CHÚ Ý Ở TRẺ EM (ADHD)

Đừng xem thường trẻ bị tăng động giảm chú ý

Rối loạn tăng động, giảm chú ý (ADHD) có thể làm cho cuộc sống của trẻ trở nên khó khăn hơn. Trẻ bị ADHD:

Thường phải vật lộn trong lớp học, điều này có thể dẫn đến kết quả học tập thấp và phải đối mặt với sự phán xét của những đứa trẻ và người lớn khác
Có xu hướng gặp nhiều tai nạn và thương tích hơn tất cả các trẻ em không bị ADHD
Có xu hướng tự trọng thấp
Gặp khó khăn khi giao tiếp và được bạn bè và người lớn chấp nhận
Có nguy cơ lạm dụng rượu và ma túy và các hành vi phạm pháp khác

ADHD không gây ra các vấn đề tâm lý hoặc phát triển khác. Tuy nhiên, trẻ em bị tăng động, giảm chú ý có nhiều nguy cơ hơn trẻ bình thường khác như mắc phải:

Rối loạn thách thức chống đối (ODD): Chứng rối loạn thường được định nghĩa là một mô hình của hành vi tiêu cực, thách thức và thù địch đối với các nhân vật có thẩm quyền
Hành vi gây rối: Được chú ý thông qua các hành vi chống đối xã hội như ăn cắp, đánh nhau, hủy hoại tài sản và làm hại người hoặc động vật
Giảm khả năng học tập: Bao gồm các vấn đề về đọc, viết, hiểu và giao tiếp
Rối loạn sử dụng chất gây nghiện: Bao gồm ma túy, rượu và hút thuốc
Rối loạn lo âu: Có thể gây lo lắng và hồi hộp quá mức, và bao gồm rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD)

Rối loạn tâm trạng: Bao gồm trầm cảm và rối loạn lưỡng cực
Rối loạn phổ tự kỷ: Là rối loạn liên quan đến sự phát triển não bộ tác động đến cách một người nhận thức và giao tiếp với người khác
Rối loạn Tic hoặc hội chứng Tourette: Các rối loạn liên quan đến chuyển động lặp đi lặp lại hoặc âm thanh không không thể kiểm soát dễ dàng (tics)

Những biểu hiện

Các triệu chứng này thường bắt đầu trước 12 tuổi và ở một số trẻ em xuất hiện sớm từ 3 tuổi.
ADHD xảy ra nhiều hơn ở nam so với nữ và các thay đổi hành vi có thể khác nhau ở nam và nữ

Có ba dạng của tăng động, giảm chú ý:

Chủ yếu là vô tâm: Phần lớn các triệu chứng rơi vào tình trạng không tập trung.
Chủ yếu là hiếu động / bốc đồng: Phần lớn các triệu chứng là hiếu động và bốc đồng.
Kết hợp: Đây là sự pha trộn của các triệu chứng không tập trung và các triệu chứng hiếu động / bốc đồng.

Nguyên nhân

Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc ADHD bao gồm:

Di truyền: Cha mẹ hoặc anh chị em ruột bị ADHD hoặc một rối loạn sức khỏe tâm thần khác
Tiếp xúc với môi trường độc hại: Tiếp xúc với chì, được tìm thấy chủ yếu trong sơn và đường ống trong các tòa nhà cũ
Mẹ có tiền sử sử dụng ma túy, rượu hoặc hút thuốc trong thai kỳ
Sinh non

Nguyên nhân

Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc ADHD bao gồm:

Di truyền: Cha mẹ hoặc anh chị em ruột bị ADHD hoặc một rối loạn sức khỏe tâm thần khác
Tiếp xúc với môi trường độc hại: Tiếp xúc với chì, được tìm thấy chủ yếu trong sơn và đường ống trong các tòa nhà cũ
Mẹ có tiền sử sử dụng ma túy, rượu hoặc hút thuốc trong thai kỳ
Sinh non

Vấn đề học tập hoặc ngôn ngữ
Rối loạn tâm lý như trầm cảm hoặc lo lắng
Rối loạn co giật
Vấn đề về thị lực hoặc thính giác
Hội chứng tự kỷ
Các vấn đề sức khỏe hoặc thuốc ảnh hưởng đến suy nghĩ hoặc hành vi
Rối loạn giấc ngủ
Chấn thương sọ não

Các phương pháp chuẩn đoán

Trẻ không nên được chẩn đoán rối loạn tăng động, giảm chú ý trừ khi các triệu chứng đặc trưng của ADHD bắt đầu sớm trước 12 tuổi gây ra các vấn đề nghiêm trọng ở nhà và ở trường trên cơ sở liên tục.

Không có xét nghiệm cụ thể áp dụng trong chẩn đoán ADHD, trẻ thường được xác định bệnh thông qua các kiểm tra sức khỏe sau:

Kiểm tra sức khỏe tổng quát: Giúp loại trừ các nguyên nhân khác có thể là triệu chứng của bệnh.
Hỏi bệnh: Trẻ sẽ được hỏi các câu hỏi bất kỳ về vấn đề sức khỏe hiện tại, tiền sử bệnh của trẻ, của gia đình và học bạ của trẻ.
Hỏi trực tiếp hoặc sử dụng bộ câu hỏi để giúp đưa ra cái nhìn chính xác từ các thành viên trong gia đình, giáo viên, người chăm sóc, người giữ trẻ, và những đối tượng khác biết rõ về trẻ.
Tiêu chuẩn chẩn đoán ADHD từ Cẩm nang Chẩn đoán và Thống kê Rối loạn Tâm thần DSM-5, được xuất bản bởi Hiệp hội Tâm thần Hoa Kỳ
Thang đánh giá ADHD giúp thu thập và đánh giá thông tin về trẻ

Các dấu hiệu của tăng động giảm chú ý có thể xuất hiện rất sớm ngay ở tuổi mẫu giáo nhưng chẩn đoán bệnh rất khó khăn vì dễ nhầm lẫn với chậm ngôn ngữ ở trẻ nhỏ. Việc chẩn đoán bệnh cần phải được đánh giá cẩn thận bởi các bác sĩ chuyên khoa như bác sĩ tâm lý, bác sĩ tâm thần học, bác sĩ nhi khoa và các nhà nghiên cứu bệnh học.

Một số vấn đề sức khỏe khác có thể gây ra các dấu hiệu và triệu chứng tương tự như ADHD, bao gồm:

Các phương pháp hỗ trợ cho trẻ bị ADHD

Các phương pháp điều trị tiêu chuẩn cho ADHD ở trẻ em bao gồm thuốc, các liệu pháp tập trung vào hành vi cư xử, tư vấn sức khỏe và giáo dục. Các phương pháp điều trị này có thể làm giảm nhiều triệu chứng của ADHD, nhưng không chữa khỏi bệnh. Bạn cần kiên nhẫn để lựa chọn các phương pháp điều trị thích hợp nhất với trẻ.
Nếu con bạn đang được điều trị rối loạn tăng động, giảm chú ý, trẻ nên đi khám bác sĩ thường xuyên cho đến khi các triệu chứng được cải thiện phần lớn, và sau đó thường cứ sau 3 – 6 tháng cho đến khi các triệu chứng ổn định. Gọi cho bác sĩ nếu trẻ có biểu hiện như chán ăn, khó ngủ hoặc khó chịu, hoặc nếu các triệu chứng ADHD của trẻ không cải thiện nhiều so với điều trị ban đầu.

Các phương pháp điều trị

Các phương pháp điều trị tiêu chuẩn cho ADHD ở trẻ em bao gồm thuốc, các liệu pháp tập trung vào hành vi cư xử, tư vấn sức khỏe và giáo dục. Các phương pháp điều trị này có thể làm giảm nhiều triệu chứng của ADHD, nhưng không chữa khỏi bệnh. Bạn cần kiên nhẫn để lựa chọn các phương pháp điều trị thích hợp nhất với trẻ.

Nếu con bạn đang được điều trị rối loạn tăng động, giảm chú ý, trẻ nên đi khám bác sĩ thường xuyên cho đến khi các triệu chứng được cải thiện phần lớn, và sau đó thường cứ sau 3 – 6 tháng cho đến khi các triệu chứng ổn định. Gọi cho bác sĩ nếu trẻ có biểu hiện như chán ăn, khó ngủ hoặc khó chịu, hoặc nếu các triệu chứng ADHD của trẻ không cải thiện nhiều so với điều trị ban đầu