Nhà tâm lý học Carl Jung từng nói: “Ánh sáng không soi rọi từ bên ngoài, mà khởi lên từ việc ta nhận diện và đối mặt với bóng tối đang trú ngụ bên trong.” (One does not become enlightened by imagining figures of light, but by making the darkness conscious)
Châm ngôn nổi tiếng ấy của Carl Jung đã gửi tới hậu thế chúng ta một thông điệp sâu sắc: Hành trình chữa lành và trở về với chính mình hơn hết bắt nguồn từ sự can đảm khi ta dám đối diện với bóng tối của bản thân.
Quay trở lại với xã hội hiện đại, con người thường có xu hướng tránh né hoặc phủ nhận những cảm xúc tiêu cực bên trong mình. Tuy nhiên, nếu chậm lại một nhịp và quan sát dưới một góc độ khác, những cảm xúc tiêu cực như tức giận, ghen tỵ, sợ hãi hay lo lắng cũng có những “tác dụng” riêng của nó. Những cảm xúc ấy có thể trở thành “kim chỉ nam” giúp ta nhận thức, khám phá những phần sâu nhất bên trong bản thân chính chúng ta.
Và có thể bạn chưa biết: Trong tâm lý học, cảm xúc đóng vai trò như một tấm gương soi chiếu nội tâm con người.
Sự tức giận cho ta thấy giới hạn chịu đựng cảm xúc dừng lại ở đâu
Tức giận thường bị xem là cảm xúc tiêu cực, nhưng thật ra, tức giận cũng cho ta biết ranh giới chịu đựng cảm xúc đã đạt ngưỡng. Nếu có thể lắng nghe cơn giận, ta sẽ nhận ra:
– Mình đang cần được tôn trọng.
– Minh đang cần được lắng nghe, cần được nói ra quan điểm, suy nghĩ của mình.
Cũng vì vậy, khi chúng ta nhận thấy mình đang tức giận, hãy dừng lại, cho đối phương biết mình đang cần được tôn trọng và lắng nghe nhé (Còn nếu đối phương không tôn trọng và chẳng muốn lắng nghe, đây là lúc chúng ta nên rời đi rồi).
Sự ghen tỵ phác họa hình ảnh con người ta khao khát trở thành
Về bản chất, sự ghen tỵ là chỉ dấu cho những khao khát, ước mơ đang bị kìm nén bên trong ta. Bởi lẽ, ta chỉ thực sự ghen tỵ với người đang sở hữu thứ mà ta khao khát nhưng chưa có được.
– Ta ghen tỵ với những người tài giỏi vì ta cũng khao khát được công nhận năng lực.
– Ta ghen tỵ với người có một gia đình hạnh phúc vì ta cũng khao khát một mái ấm để trở về.
Nếu có thể nhận diện và điều hòa cảm xúc đúng cách, ghen tỵ chẳng những “tiêu cực, xấu xa”, mà còn chuyển hóa thành động lực tích cực giúp ta vươn lên và trưởng thành vượt bậc.
Sự xấu hổ giúp ta nhận diện những vết thương tinh thần cần được chữa lành
Có lẽ, sự xấu hổ là một trong những cảm xúc sâu nhất trong tâm can con người. Sự xấu hổ đến khi giá trị bản thân của ta bị tổn thương, khiến ta luôn trong trạng thái cảm thấy mình là người sai, là người có lỗi.
– Ta sợ bị đánh giá vì trong quá khứ từng bị chê cười.
– Ta sợ bị bỏ rơi vì trong quá khứ từng không được cha mẹ quan tâm đúng mực.
Cũng giống như tức giận hay ghen tị, khi ta đã nhận diện được gốc rễ của xấu hổ, đó cũng là lúc ta quay về, ôm lấy đứa trẻ bên trong mình và thì thầm rằng: Mọi thứ rồi cũng sẽ ổn thôi, ta cần học cách chấp nhận và tha thứ cho bản thân mình. Nhận diện tổn thương, chấp nhận và tha thứ cũng chính là những bước đầu tiên trên hành trình chữa lành tổn thương bên trong.
Cảm xúc là phản ứng tự nhiên của con người trước các tác nhân từ môi trường sống. Khi được nhận diện, chấp nhận và điều tiết đúng cách, năng lực tự nhận thức, tự làm chủ của chúng ta sẽ phát triển, toàn bộ tiềm năng của chúng ta sẽ có cơ hội phát triển. Ngược lại, khi thiếu tỉnh thức, con người dễ bị cuốn vào dòng chảy cảm xúc tiêu cực, để rồi cảm xúc chi phối nhận thức, hành vi và rơi vào vòng xoáy tâm lý.
Mỗi khi cảm xúc trỗi dậy, hãy dừng lại và tự hỏi: cảm xúc này đang muốn nói với mình điều gì? Chính trong khoảnh khắc đó, bạn đang học bài học quan trọng nhất từ “người thầy cảm xúc” của mình.
Đánh giá trị liệu tại BrainCare
Chúng tôi có đội ngũ chuyên gia tâm lý, bác sĩ nhiều năm kinh nghiệm đánh giá, tham vấn, trị liệu, chẩn đoán uy tín, mang đến lợi ích cho khách hàng.
BrainCare hướng tới trở thành một trong những đơn vị dẫn đầu về lĩnh vực chăm sóc sức khoẻ tinh thần tại Việt Nam, làm thay đổi thói quen và nhận thức của người Việt Nam trong việc chú trọng sức khoẻ tinh thần và tìm kiếm sự trợ giúp khi cần thiết. BrainCare “Vì cộng đồng hạnh phúc từng giây”.
